Alliander maakt net duurzamer met data
De energiemarkt verandert. Meer duurzame energie. Meer aanbieders op het net. Ander type gebruiker. In die markt heeft netwerkbedrijf Alliander een sterke maatschappelijke rol. “Alliander wil graag bijdragen aan een meer duurzame samenleving”, zegt Robin Hagemans, domeinmanager Data & Inzicht bij Alliander. “Daar werken we onder meer aan door slim om te gaan met onze data om zo onze ambities beter te kunnen invullen”, vult René Snijders, BI Manager bij Alliander, aan.
Interview Dirk-Jan Schenk • Tekst Jos Fluitsma • Fotografie Alliander en Dirk-Jan Schenk
Alliander ziet voor zichzelf een maatschappelijke rol in de energietransitie die gaande is. Zij wil haar diensten op een maatschappelijk verantwoorde manier leveren en het netsysteem duurzamer maken. Hagemans: “Wij denken dat we dat het beste op een datagedreven manier kunnen doen. Daarvoor hebben we onze verschillende IT-systemen meer met elkaar gekoppeld. We hebben de afgelopen jaren ook competenties ontwikkeld om zoveel mogelijk inzicht uit die systemen te halen.”
Efficiënter gebruik
Alliander gebruikt SAP Business Suite voor de transactionele processen. In GIS worden gegevens over de fysieke locatie en kenmerken van het netwerk en de assets vastgelegd. Het SCADA-systeem geeft informatie over de werking van schakelaars en sensoren in het energienet. “We wilden efficiënter gebruikmaken van de data uit die systemen”, zegt Hagemans. “Dat was voor ons de aanleiding om SAP Analytics te implementeren.” René Snijders: “De werelden van BI, Analytics en Geo groeien steeds dichter naar elkaar toe. We krijgen steeds meer vragen die een Analytics-, een BI- én een Geo-component hebben. Een planner wil dan bijvoorbeeld een geografische afbeelding van een gebied met de conditie van de asset hebben met daarnaast een voorspellingsmodel en eronder een dashboard met de geschiedenis van de asset. Daarom breiden we ons dataplatform nu uit met SAP Smart Data Streaming, een realtimedata-applicatie voor Analytics en BI. Zo kunnen we de werelden van Enterprise, Geo Spatiale en Streaming Data met elkaar combineren, waardoor we rapportages, analyses en voorspellende modellen kunnen maken voor onze bedrijfsprocessen.”
Meer inzicht
Afgelopen jaren heeft Alliander zelf de kennis ontwikkeld om met BI- en Analyticstechnieken en op basis van data voor strategische en operationele bedrijfsprocessen en vraagstukken meer inzicht te krijgen in de bedrijfsvoering. Daarmee versterkt zij de mogelijkheden die haar bestaande systemen al hebben. Een voorbeeld daarvan is een tool voor kwaliteitsmeting van stroomkabels die Alliander afgelopen jaren samen met de markt heeft ontwikkeld. Hagemans: “We scannen in feite het hele net en zien met een analytisch model, dat is gebaseerd op informatie uit ons dataplatform, welke delen van het energienet de grootste kans op een verstoring hebben. Daarvoor hebben we de verstoringen geanalyseerd over de afgelopen 8 jaar over een totaal van 13 miljoen assets. Zo zagen we wanneer de conditie van een asset aanleiding was voor verstoring.” Snijders: “Dat hebben we vertaald naar BI-applicaties voor de rapportage en Analytics-applicaties om voorspellende modellen te maken. Beide zijn gebaseerd op hetzelfde datafundament.”
Gefundeerde beslissingen
Zo kan Alliander de discussie over onderhoud en vervanging steeds vaker voeren op basis van data. Netplanners en medewerkers die verantwoordelijk zijn voor vervanging, kunnen nu meer gefundeerd beslissen wanneer ze bepaalde werkzaamheden uitvoeren. Hagemans: “Binnenkort is ook het realtimedataplatform met SAP SDS operationeel. Dankzij de geavanceerde rekenmodellen kunnen we dan sneller zien waar de oorzaak zit, als een deel van het net uitvalt. Daardoor kunnen we de monteurs sneller naar de juiste plaats sturen en hopelijk de storing eerder verhelpen. We werken natuurlijk ook hard aan modellen die ons helpen die storingen te voorkomen!”
Minder schade
Op dit moment is graafschade de grootste oorzaak voor uitval van het net. Elke grondroerder (de persoon of het bedrijf die verantwoordelijk is voor graafwerkzaamheden) moet een melding doen van geplande graafwerkzaamheden. “We kunnen niet alle graafwerkzaamheden langslopen”, vertelt Hagemans. “Daarom moeten we het anders oplossen. Daarvoor moeten we weten welke graafwerkzaamheden een risico voor ons net vormen. We combineren nu de graafmelding met onze risicomodellen. Is er een groot risico op schade? Dan gaat er een inspecteur naartoe en die kan dan extra maatregelen nemen om schade te voorkomen. Zo kunnen we gericht het risico op uitval door graafschade verkleinen. We zagen direct al een daling van graafschade bij bepaalde oorzaken. En er kwamen nieuwe oorzaken naar voren die we nog niet kenden. Daarmee verbeteren we voortdurend de risicomodellen.”
Efficiënter gebruik
Alliander gebruikt SAP Business Suite voor de transactionele processen. In GIS worden gegevens over de fysieke locatie en kenmerken van het netwerk en de assets vastgelegd. Het SCADA-systeem geeft informatie over de werking van schakelaars en sensoren in het energienet. “We wilden efficiënter gebruikmaken van de data uit die systemen”, zegt Hagemans. “Dat was voor ons de aanleiding om SAP Analytics te implementeren.” René Snijders: “De werelden van BI, Analytics en Geo groeien steeds dichter naar elkaar toe. We krijgen steeds meer vragen die een Analytics-, een BI- én een Geo-component hebben. Een planner wil dan bijvoorbeeld een geografische afbeelding van een gebied met de conditie van de asset hebben met daarnaast een voorspellingsmodel en eronder een dashboard met de geschiedenis van de asset. Daarom breiden we ons dataplatform nu uit met SAP Smart Data Streaming, een realtimedata-applicatie voor Analytics en BI. Zo kunnen we de werelden van Enterprise, Geo Spatiale en Streaming Data met elkaar combineren, waardoor we rapportages, analyses en voorspellende modellen kunnen maken voor onze bedrijfsprocessen.”
Meer inzicht
Afgelopen jaren heeft Alliander zelf de kennis ontwikkeld om met BI- en Analyticstechnieken en op basis van data voor strategische en operationele bedrijfsprocessen en vraagstukken meer inzicht te krijgen in de bedrijfsvoering. Daarmee versterkt zij de mogelijkheden die haar bestaande systemen al hebben. Een voorbeeld daarvan is een tool voor kwaliteitsmeting van stroomkabels die Alliander afgelopen jaren samen met de markt heeft ontwikkeld. Hagemans: “We scannen in feite het hele net en zien met een analytisch model, dat is gebaseerd op informatie uit ons dataplatform, welke delen van het energienet de grootste kans op een verstoring hebben. Daarvoor hebben we de verstoringen geanalyseerd over de afgelopen 8 jaar over een totaal van 13 miljoen assets. Zo zagen we wanneer de conditie van een asset aanleiding was voor verstoring.” Snijders: “Dat hebben we vertaald naar BI-applicaties voor de rapportage en Analytics-applicaties om voorspellende modellen te maken. Beide zijn gebaseerd op hetzelfde datafundament.”
Gefundeerde beslissingen
Zo kan Alliander de discussie over onderhoud en vervanging steeds vaker voeren op basis van data. Netplanners en medewerkers die verantwoordelijk zijn voor vervanging, kunnen nu meer gefundeerd beslissen wanneer ze bepaalde werkzaamheden uitvoeren. Hagemans: “Binnenkort is ook het realtimedataplatform met SAP SDS operationeel. Dankzij de geavanceerde rekenmodellen kunnen we dan sneller zien waar de oorzaak zit, als een deel van het net uitvalt. Daardoor kunnen we de monteurs sneller naar de juiste plaats sturen en hopelijk de storing eerder verhelpen. We werken natuurlijk ook hard aan modellen die ons helpen die storingen te voorkomen!”
Minder schade
Op dit moment is graafschade de grootste oorzaak voor uitval van het net. Elke grondroerder (de persoon of het bedrijf die verantwoordelijk is voor graafwerkzaamheden) moet een melding doen van geplande graafwerkzaamheden. “We kunnen niet alle graafwerkzaamheden langslopen”, vertelt Hagemans. “Daarom moeten we het anders oplossen. Daarvoor moeten we weten welke graafwerkzaamheden een risico voor ons net vormen. We combineren nu de graafmelding met onze risicomodellen. Is er een groot risico op schade? Dan gaat er een inspecteur naartoe en die kan dan extra maatregelen nemen om schade te voorkomen. Zo kunnen we gericht het risico op uitval door graafschade verkleinen. We zagen direct al een daling van graafschade bij bepaalde oorzaken. En er kwamen nieuwe oorzaken naar voren die we nog niet kenden. Daarmee verbeteren we voortdurend de risicomodellen.”
“We krijgen steeds meer vragen die een Analytics-, een BI- én een Geo-component hebben. Met SAP Smart Data Streaming kunnen we de werelden van Enterprise, Geo Spatiale en Streaming Data met elkaar combineren, waardoor we rapportages, analyses en voorspellende modellen kunnen maken voor onze bedrijfsprocessen.”
Robin Hagemans en René Snijders
Meer informatie
“We kunnen steeds beter anticiperen op wat er in het net gebeurt”, zegt Snijders. “Zo kunnen we in de toekomst verstoringen eerder zien aankomen en monteurs preventief op pad sturen. We kunnen hen bovendien meer informatie meegeven om de beste keuzes te maken. Dat zorgt voor minder verstoringen. Door slim om te gaan met onze assets kunnen we ook onze kosten beter beheersen. Vroeger maakten we het net vaak standaard zwaarder, omdat we minder inzicht hadden in de alternatieve opties. Nu kijken we steeds of we het net slimmer kunnen inzetten.” Hagemans: “We hebben bijvoorbeeld proeven gedaan met een app die het opladen van je elektrische auto regelt als er ruimte is op het net. Dat voorkomt dat iedereen tegelijk zijn auto oplaadt zodra hij van het werk thuiskomt. Zo’n app vraagt om data uit ons systeem en gegevens over het gedrag van autobezitters. Dat zijn echt de uitdagingen voor ons.”
Betere dienstverlening
Hagemans geeft nog een ander voorbeeld van wat mogelijk is met het nieuwe platform. “We krijgen gegevens van het KNMI. Daaraan zien we dat we bij het ene type weer meer telefoontjes krijgen dan bij het andere. Een hittegolf leidt nog wel eens tot extra schade aan het net. Als we de weersvoorspellingen combineren met de onderhoudstoestand van het net, kunnen we het aantal storingen inschatten. En op basis daarvan kunnen we bepalen welke bezetting we aan monteurs en in ons callcenter nodig hebben. Daarmee kunnen we de dienstverlening aan onze klanten verbeteren.”
Integrale kijk
Alliander heeft een grote stap vooruit gezet en gaat door om haar ambities te realiseren. Snijders: “Samen met SAP kijken we aan de hand van de Roadmap welke stappen verder nog nodig zijn. We hebben naast onze productiestraat een ontwikkelstraat waar we met nieuwe concepten experimenteren.” Omdat de BI- en de Analyticsactiviteiten steeds nauwer met elkaar verbonden zijn, heeft Alliander besloten die samen te brengen in het IT Data & Inzicht Platformdomein. Daarin komen data, informatie, BI en Analytics samen. Hagemans en Snijders: “We zien de kracht van alle data op één platform. Door de integrale kijk op zaken sluiten oplossingen beter aan op de praktijk. BI en Analytics zijn geen losse op zichzelf staande componenten meer, maar ingebed in de bedrijfsprocessen. Op deze datagedreven manier van werken kunnen we betere beslissingen maken, zowel strategisch en tactisch als operationeel. Met deze aanpak voegen we echt waarde toe.”
“We kunnen steeds beter anticiperen op wat er in het net gebeurt”, zegt Snijders. “Zo kunnen we in de toekomst verstoringen eerder zien aankomen en monteurs preventief op pad sturen. We kunnen hen bovendien meer informatie meegeven om de beste keuzes te maken. Dat zorgt voor minder verstoringen. Door slim om te gaan met onze assets kunnen we ook onze kosten beter beheersen. Vroeger maakten we het net vaak standaard zwaarder, omdat we minder inzicht hadden in de alternatieve opties. Nu kijken we steeds of we het net slimmer kunnen inzetten.” Hagemans: “We hebben bijvoorbeeld proeven gedaan met een app die het opladen van je elektrische auto regelt als er ruimte is op het net. Dat voorkomt dat iedereen tegelijk zijn auto oplaadt zodra hij van het werk thuiskomt. Zo’n app vraagt om data uit ons systeem en gegevens over het gedrag van autobezitters. Dat zijn echt de uitdagingen voor ons.”
Betere dienstverlening
Hagemans geeft nog een ander voorbeeld van wat mogelijk is met het nieuwe platform. “We krijgen gegevens van het KNMI. Daaraan zien we dat we bij het ene type weer meer telefoontjes krijgen dan bij het andere. Een hittegolf leidt nog wel eens tot extra schade aan het net. Als we de weersvoorspellingen combineren met de onderhoudstoestand van het net, kunnen we het aantal storingen inschatten. En op basis daarvan kunnen we bepalen welke bezetting we aan monteurs en in ons callcenter nodig hebben. Daarmee kunnen we de dienstverlening aan onze klanten verbeteren.”
Integrale kijk
Alliander heeft een grote stap vooruit gezet en gaat door om haar ambities te realiseren. Snijders: “Samen met SAP kijken we aan de hand van de Roadmap welke stappen verder nog nodig zijn. We hebben naast onze productiestraat een ontwikkelstraat waar we met nieuwe concepten experimenteren.” Omdat de BI- en de Analyticsactiviteiten steeds nauwer met elkaar verbonden zijn, heeft Alliander besloten die samen te brengen in het IT Data & Inzicht Platformdomein. Daarin komen data, informatie, BI en Analytics samen. Hagemans en Snijders: “We zien de kracht van alle data op één platform. Door de integrale kijk op zaken sluiten oplossingen beter aan op de praktijk. BI en Analytics zijn geen losse op zichzelf staande componenten meer, maar ingebed in de bedrijfsprocessen. Op deze datagedreven manier van werken kunnen we betere beslissingen maken, zowel strategisch en tactisch als operationeel. Met deze aanpak voegen we echt waarde toe.”
