De meeste mensen kennen blockchain als de veelbelovende technologie achter bitcoin. En dat is ook hoe ik vijf jaar geleden kennismaakte met deze technologie. Ik was meteen gefascineerd. Want bitcoins boden precies datgene waar tijdens de financiële crisis zo’n behoefte aan was; veilig, snel en transparant betaalverkeer zonder tussenkomst van banken.
Blockchain in het kort
# Een blockchain is een database die zich niet op één centrale master locatie bevindt, maar op meerdere plekken tegelijk. Elke deelnemer krijg een kopie van de hele database.
# Er worden voortdurend nieuwe transacties aan de database toegevoegd (blocks), die met een geavanceerde formule linken aan het vorige block. Zo ontstaat er een ononderbroken keten van blocks die met elkaar in verbinding staan.
# Elke nieuwe transactie wordt beoordeeld door alle deelnemers. De meerderheid van stemmen bepaalt de rechtmatigheid van een transactie. Het is niet mogelijk om bestaande transacties te verwijderen of te muteren; dat zou gevolgen hebben voor de hele keten van blocks.
# De data wordt versleuteld en voorzien van digitale handtekeningen, zodat de transacties onweerlegbaar zijn.

Blockchain in de supply chain
Blockchain is momenteel vooral populair in de financiële wereld. Veel hippe fintech-bedrijven werken momenteel aan innovatieve concepten die het mogelijk maken transacties te verrichten zonder tussenkomst van een bank. Maar de eigenschappen van blockchain zijn ook bijzonder geschikt voor toepassingen in de maakindustrie. Ik zie dan ook voorzichtig diverse initiatieven ontspruiten die écht waarde toevoegen aan supply chains. Deze drie voorbeelden wil ik je niet onthouden:
1. Diamanten: een kwaliteitscontrole van luxe producten
Elke diamant heeft unieke fysieke kenmerken die fungeren als een soort vingerafdruk van de steen, zelfs als deze geslepen is. Deze ‘vingerafdruk’ kan met een digitale sleutel worden vastgelegd in de blockchain – inclusief handtekening van het mijnbouwbedrijf – waardoor er een certificaat van oorsprong ontstaat. Dankzij het transparante karakter van de blockchain kunnen meerdere partijen wereldwijd de authenticiteit van elke diamant controleren en de hele weg traceren. Voor de diamantindustrie is dat de ideale manier om hun product te beschermen en bloeddiamanten uit te bannen. Hetzelfde is uiteraard mogelijk voor andere luxe producten die aan hoge standaarden moeten voldoen en waar valse producten van in de omloop zijn.
2. Koeien: traceerbaarheid
Consumenten willen tegenwoordig graag weten waar hun (voedings)producten vandaan komen en of ze op een duurzame manier zijn verkregen. Ook daarbij biedt de blockchain uitkomst. Koeien kunnen bijvoorbeeld worden geregistreerd in de blockchain, waarbij elke fase die de koe doorloopt in de supply chain als een nieuwe transactie wordt vastgelegd. Het is zelfs mogelijk deze data via een app te ontsluiten, waardoor ketenpartners en consumenten eenvoudig de herkomst van hun vlees kunnen achterhalen. Er zijn in dit voorbeeld wel wat zwakke plekken te bedenken. Nu wordt vee bijvoorbeeld geregistreerd met fysieke labels, waardoor fraude op de loer ligt. Pas als we ieder stuk vlees kunnen achterhalen met een unieke DNA-sleutel, is de traceerbaarheid honderd procent nauwkeurig. Feit is echter dat blockchain helemaal tegemoet komt aan de groeiende behoefte van consumenten aan authenticiteit, vertrouwen en traceerbaarheid.
3. Containers: snelle, transparante en foutloze administratie
Containertransport kent een enorme papierwinkel, waarbij de vrachtbrief als leidend document meerdere controlepunten doorloopt: douane, havenautoriteit, rederij, logistiek dienstverlener en ontvanger. Die documentatie kan ook in de blockchain bijgehouden worden, zodat alle betrokkenen ‘de vrachtbrief’ digitaal kunnen controleren en ondertekenen. Dat zorgt voor aanzienlijke tijdswinst in het administratieve proces, want je neemt afscheid van paperassen en handmatig invoeren. Containers komen daardoor eerder aan op de plaats van bestemming. Bovendien hebben alle partijen realtime inzicht in dezelfde belangrijke informatie, zoals eventuele vertragingen.
Dit geldt overigens niet alleen voor het administratieve proces rondom containertransport; alle administratieve handelingen in de supply chain – van order tot levering – kunnen in de blockchain worden ondergebracht.
Blockchain & supply chain: het ideale koppel
Blockchain is veilig, open, controleerbaar en permanent. Bestaande informatie verdwijnt niet, maar vormt altijd de basis voor informatie die eraan wordt toegevoegd. Zo ontstaat er een keten die gaandeweg in waarde toeneemt. Dat past natuurlijk perfect bij supply chains, waar in feite precies hetzelfde gebeurt van grondstof tot eindproduct. Blockchain is zó complementair aan bestaande supply chain processen, dat ik ervan overtuigd ben dat het de sector op een evolutionaire manier gaat veranderen. Het kan organisaties écht helpen om sneller te leveren en consumenten de transparantie te bieden waar ze behoefte aan hebben, zelfs nu supply chains steeds complexer worden.
De werkelijke waarde van hypes
Meer weten? Kom dan op woensdag 4 oktober naar connect to innovate, hét SCM-event van 2017. Tijdens de afsluitende keynote ga ik samen met jou op zoek naar de werkelijke waarde van hypes als blockchain, augmented reality en artificial intelligence. Welke nieuwe technologieën gaan over enkele jaren écht een rol spelen in de maakindustrie en in supply chains? Wat zijn concrete toepassingen? En hoe gaat het jouw werk veranderen?


Naam: Jilt Bakkes
Bedrijf: Quincept B.V.
Functie: Managing partner
Titel: Discruptieve technologieen – hype of werkelijke waarde
Dag: 4 oktober