INTERVIEW EN TEKST | Jon Hoofwijk

Of je nu een IT-afdeling, een SAP Competence Center of een Customer Center of Expertise hebt, het gaat erom dat je een goede dienstverlener én een businesspartner voor innovatie bent. Een van de ontwikkelingen voor de toekomst is Agile Leadership, gebaseerd op het gedachtengoed van agile-softwareontwikkeling. Geen bureaucratische, trage en beperkte aanpak meer, maar lenigheid, creativiteit en effectiviteit! In dit artikel een interview met Clara Ruissen, Lead Agile Coaches bij Jumbo Supermarkten.

“De digitalisering van de wereld gaat steeds sneller,” begint Clara Ruissen het interview. “Twintig jaar geleden vonden we het heel normaal dat wanneer je een brief naar de Verenigde Staten stuurde, dit drie weken duurde. Nu stuur je een mail die binnen een paar seconden aankomt en verwachten we dat de ontvanger terstond kan reageren. De consument van tegenwoordig denkt vele malen sneller en verwacht dezelfde snelheid van ons.”

Clara Ruissen

Samenwerken heeft de toekomst

Clara werkt bij Jumbo Supermarkten als Lead Agile Coaches. Wat is haar visie op de IT-organisatie van de toekomst? “In de toekomst zie ik niet persé een aparte IT-organisatie meer. Het onderscheid tussen business en IT zal moeten verdwijnen om gezamenlijk de klantverwachting te kunnen overtreffen. In plaats daarvan zullen we multidisciplinaire teams vormen die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het leveren van klantwaarde. Het niet meer denken in silo-KPI’s, maar juist het denken in klantwaarde, wordt onderdeel van onze bedrijfscultuur en bedrijfsprocessen. De Agile mindset die we hierbij hanteren, sluit feilloos aan op de SeeFeelChange-filosofie. We kijken naar wat de klant nodig heeft, ervaren in de praktijk hoe dat werkt en passen vervolgens aan wat voor verbetering vatbaar is. Dit doen we heel vaak, en heel snel. We geven meer autonomie aan teams en individuen en we zorgen voor een cultuur van afdelingsonafhankelijk denken en creëren daarmee een hoge mate van ondernemerschap. Het zorgt voor hyperefficiënte vergadersystemen, waarbij beslissingen decentraal worden genomen. Juist dit zorgt voor de snelheid die we nodig hebben om de speler op de markt te blijven die we nu al zijn.”

Jumbo Supermarkten

Op de vraag in hoeverre Jumbo Agile werkt, antwoordt zij: “De hele IT organisatie van Jumbo werkt volgens Agile-principes. We hebben achttien multidisciplinaire development-teams die al onze IT-systemen kort-cyclisch aan het optimaliseren zijn. Daarnaast zijn we, voor het gehele hoofdkantoor en Supply Chain, gestart met het programma Agile@Jumbo. Binnen dat programma zijn we een nieuwe werkwijze aan het beproeven die geïnspireerd is door Agile en LEAN. We zijn gestart met multidisciplinaire ketenteams die zorgen voor een verbeteragenda van de klantketen met behulp van de LEAN-toolbox. Deze verbeteragenda wordt vervolgens door de organisatie geprioriteerd, zodat - wederom - multidisciplinaire projectteams het bovenste van de lijst kunnen oppakken en opleveren. Dit doen we weer volgens de Agile-principes. De klantvraag vullen we van A tot Z multidisciplinair in. Daar zijn bijvoorbeeld de winkeloperaties bij betrokken, marketing, sales, vastgoed… Het gaat, kortom, door de hele organisatie heen!”

Agile for Managers

Clara heeft zelf diverse cursussen, trainingen en opleidingen op het gebied van Agile gevolgd. Wat was de aanleiding? “In het verleden ben ik projectmanager geweest. Als manager beschikte ik over een uitgebreide toolbox om mensen hiërarchisch, directief en op microniveau aan te sturen. Daar maakte ik mijzelf niet bijzonder geliefd mee. Het irriteert mensen, de creativiteit slaat dood, niemand voelt zich eigenaar en ik was de kop van Jut. Volledig greenfield zijn we als team gaan inventariseren hoe we in een ideale wereld met elkaar zouden willen samenwerken. De resultaten waren te gek: eigenaarschap, ondernemerschap, dynamiek en energie binnen het team. Sneller waarde voor de klant, hogere kwaliteit en lagere faalkosten voor de organisatie. Daar is het voor mij begonnen, en inmiddels zijn we weer enkele jaren verder en rond ik Agile for Managers aan de Nyenrode Business Universiteit af. Echter, ik zie mijzelf niet als een manager, sterker nog: ik wil juist niet managen. Wat ik dan wel doe? Inspireren en faciliteren!”.

Intrinsieke motivatie creëren

"Inmiddels heb ik geleerd dat het veel beter is om teams zelf te laten formeren, in plaats van managers in de traditionele zin ‘met poppetjes te laten schuiven,” vervolgt zij. “Mensen ervaren dat laatste als bedreigend, verstorend en instabiel. Intrinsieke motivatie creëer je door individuen te laten kiezen waar ze hun kennis en kwaliteiten voor in willen zetten. Door te kijken welk werk er is en te vragen waar zij aan willen bijdragen. Op die manier ontstaan er vanzelf teams, op de manier die de mensen zelf willen, waardoor eigenaarschap kan groeien. Belangrijk is dat je bij Agile in eigenaarschap en klantproducten denkt. Projecten kennen immers een einddatum, terwijl eigenaarschap oneindig is.”

Kaders

Managers die nog niet met Agile hebben zullen misschien huiverig zijn voor de ongebreidelde vrijheid van de medewerkers. Hoe zorg je ervoor dat alles op tijd, binnen budget en overeenkomstig de wensen van de klant wordt opgeleverd? “De klant staat centraal, overige zaken zijn variabel. Als de consument geen gebruik maakt van je product, was het tenslotte een verspilling van middelen. En binnen dat klantdenken, stel je jezelf als organisatie continue de vraag: ‘Is dit nog rendabel?’. Zo ja, dan ga je door. Ze nee, dan stop je. Of het nou om architectuur gaat, design, security of wat dan ook: we doen niets zonder kaders waarbinnen iedereen zich beweegt,” verzekert Clara. “Zonder deze kaders kan het inderdaad snel fout gaan. Niet dat we geen fouten mogen maken, graag zelfs, want daar leren we van. Experimenteren is iets wat we erg willen stimuleren, om zo te ontdekken wat de consument echt nodig heeft. Gaat het fout, dan hebben we iets geleerd. En dat is ook wat waard!”.