Blog door Marc Teerlink

Artificial Intelligence maakt ons menselijker, stelt Marc Teerlink, SAP’s Global Vice President Leonardo. Slimme AI-oplossingen nemen ons saai en afstompend werk uit handen. Daardoor ontstaat er weer ruimte voor die zaken waar wij als mensen écht blij van worden zoals creativiteit en het oplossen van problemen.

Artificial Intelligence krijgt een geweldige impact op de dagelijkse bezigheden van kenniswerkers. Tegen 2035 neemt AI een belangrijk deel van het repeterende werk van kenniswerkers als accountants, juristen of inkopers over. En dat is een prima ontwikkeling. Want leg mij maar eens uit waarom onze meest getalenteerde mensen eerst jarenlang naar de universiteit moeten, om ze vervolgens tachtig procent van hun tijd vol te stoppen met afstompend, repeterend, administratief werk. Waarna er nog maar twintig procent van hun tijd overblijft voor de coole dingen waar ze écht blij van worden.

I love her

Het beeld dat veel mensen van Artificial Intelligence hebben, klopt niet. Als we over AI praten, dan hebben we het niet over de zelfbewuste übertechnologie die we uit science fiction films kennen. Zo slim is AI nog lang niet. Dat gaat nog decennia duren, als het ooit al zover komt. De huidige Artificial Intelligence is ’narrow intelligence’ die niet zelf kan redeneren. AI is in de eerste plaats een verzameling technologieën. Samen zijn die technologieën vooral heel goed in het snel en steeds beter uitvoeren van dezelfde taken.

Voor échte intelligentie is begrip van context nodig. Maar het interpreteren van context vindt AI heel lastig. Als ik Siri, de slimme voice-assistent van Apple, vraag om mijn vrouw een simpel berichtje te sturen, moet ik goed oppassen wat ik zeg. Zeg ik tegen Siri: “Text my wife I love her”, dan weet ik zeker dat mijn vrouw mij even later woedend op zal bellen om te vragen wie die ander is. Zij ontvangt alleen een SMS met de tekst “I love her”. Siri begrijpt de context niet en zal dat voorlopig ook niet kunnen, laat staan dat Siri de komende tien of vijftien jaar semi-zelfstandig zal kunnen redeneren of bewustzijn heeft.

AI is een razend slim hulpje

Ik zie AI daarom vooral voor de komende jaren als een smart sidekick. Een razendslim hulpje dat de professional helpt om zijn werk veel beter te doen. Een hulpje dat repeterend, afstompend werk van je overneemt. Die sidekick doet het voorwerk en stelt jou als kenniswerker in staat om al jouw menselijke creativiteit, jouw denkkracht, jouw vermogen om patronen te herkennen en verbanden te leggen maximaal in te zetten. Onmenselijk werk gaat daardoor tot het verleden behoren. Ik durf daarom best te stellen dat Artificial Intelligence ons weer een beetje menselijker maakt.

De manier waarop we werken, zal hierdoor enorm veranderen. Sommige functies worden overbodig, zoals dat bij elke introductie van een nieuwe technologie het geval is. Toen de auto geïntroduceerd werd, was er al snel beduidend minder behoefte aan zadelmakers en koetsenbouwers. Echter, binnen een vijf jaar was er meer werk dan voorheen. Voor stoelenmakers bijvoorbeeld. Maar ook voor brandstofleveranciers. En voor monteurs die voor reparaties en onderhoud gingen zorgen. Het is niet veel anders dan de verandering die het internet teweegbracht. Winkels veranderden, maar tegelijkertijd startten velen internetwinkeltjes of gebruikten platformen als Etsy of eBay. Allemaal nieuwe vormen van werk en nieuwe bronnen van inkomsten. Het werk gaat veranderen, zo werkt dat nou eenmaal.

Betekent dat ook dat AI voor minder banen zorgt? Dat vraag ik me af. Ik ben van mening dat de (kosten)reductie van je workforce geen primaire overweging moet zijn bij het investeren in AI. Waardecreatie en de kwaliteit van werk zouden de drijfveren moeten zijn. Organisaties zouden juist moeten kijken hoe ze hun mensen kunnen leren om slim en op de juiste manier met die nieuwe technologieën om te gaan. Het sleutelwoord is ‘retrain’, niet ‘reduce’.

Sla nu rechtsaf

Waar ik me overigens wél zorgen om maak, is de mate waarin en het gemak waarmee wij de verantwoordelijkheid voor onze beslissingen bij technologie neerleggen. We vergeten af en toe mens te zijn en ons eigen verstand en creatieve vermogen te vertrouwen. Wij schijnen meer en meer alles te geloven wat we op internet vinden. En velen van ons varen blind op de resultaten van zoekmachines als Google of Bing. Wij geloven technologie blijkbaar. Wij geloven onze apps. Denk bijvoorbeeld aan de fietsers die deze zomer in de Amsterdamse Piet Heintunnel belandden omdat hun navigatie aangaf dat de weg door de razend drukke tunnel de kortste route was. Bij een Amerikaanse luchthaven waar ik vaak moet zijn, zijn grote betonblokken geplaatst omdat bestuurders domweg de instructies van hun navigatie volgen en hun auto de voetgangerstrap van de parkeergarage in willen sturen. Wij mensen zullen de informatie die we van een AI krijgen altijd zelf moeten blijven wegen. Zoals de AI ons ook zal moeten kunnen uitleggen hoe hij tot bepaalde conclusies komt. Dat vereist wel dat wij die vraag stellen. Uiteindelijk is de mens verantwoordelijk. Altijd.

Leonardo

AI heeft talloze toepassingsgebieden. Bij SAP richten we ons primair op de ondersteuning van kenniswerkers. We zetten technologie in om processen in de SAP omgeving slimmer te maken. Dat kun je natuurlijk met allerlei verschillende open AI-systemen en -platformen doen. Het probleem is dat die systemen morgen weg kunnen zijn. Wij nemen dat risico voor SAP klanten weg door veel tijd en energie te investeren in AI.

Daarin hebben we drie verschillende smaken. Sommige uitdagingen hebben we al opgelost met AI voor onze klanten. Dat resulteert in kant-en-klare apps die je zo kunt downloaden en inzetten. Daarnaast hebben we een IKEA-achtige bouwdoos met AI-elementen die allemaal perfect integreren met jouw SAP landschap. Je kunt die bouwdoos gebruiken om je eigen AI-oplossingen samen te stellen. De derde AI-smaak is co-innovatie; samen met een beperkt aantal klanten werken we aan gloednieuwe AI-oplossingen voor specifieke domeinen of sectoren.

Sommige AI-guru’s doen het voorkomen alsof AI de oplossing voor ál je problemen is. Dat is niet zo. Vergelijk het maar met Volvo Ocean Race. Alle boten die aan die race meedoen, zijn gelijk. Om succesvol te zijn heb je een crew nodig. Je hebt experts nodig. De manier waarop je met jouw boot omgaat en de strategie die je volgt, bepalen of je de race wint. Met AI is dat niet anders. Alleen met een AI-systeem ben je er niet. De manier waarop jij AI inzet en de wijze waarop jij jouw crewmembers maximaal mens laat zijn dankzij dat systeem, zijn bepalend voor jouw succes.